МБУК «Хангаласская МЦБС»

«Тит — Аринская сельская библиотека
филиал 11»

PC (Якутия) Муниципальный район «Хангаласский улус» с. Тит-Ары

    «Судьба солдата» проект туһунан

    • 16.02.2023
    • 105

    Элбэх хаан тохтуулаах, сүтүктээх, харах уулаах бүтүн киһи аймаҕы аймаабыт

    Оччотооҕу ыар кэмҥэ хас биирдии дьиэ кэргэни, ыалы сүрэх ыар бааһынан долгуппута, аймаабыта. Уоттаах сэриигэ эдэркээн уолаттар саамай күөгэйэр күннэригэр саа саадах тутан Ийэ дойдуларын көмүскүү туруммуттара. Тиит Арыыттан, 3-с Малдьаҕартан, Харыйалаахтан барыта 203 киһи сэриигэ барбыттарыттан 114 киһи төрөөбүт дойдуларыгар эргиллибэтэхтэрэ,  ол иһигэр 47 киһи сураҕа суох сүппүттэрэ, көмүс уҥуохтара ханна көмүллэ сыталлара биллибэт. Бу сыыппара сылтан сыл уларыйа турар, ол иһин аныгы үйэҕэ Интернет ситимин көмөтүнэн хасыһан «Мемориал», «Память народа» сайтарга киирэн үлэлээн наадалаах материаллары булуохха сөп. Бу сайт туттарга олус боростуой, көрдүүргэ бириэмэтин аттаран, туһанан элбэҕи билиэххэ, көрдүөххэ сөп. Ол курдук төрөөбүт алаастарыттан, түөлбэлэриттэн сэриигэ аттаммыт дьоннорбут нууччалыы билбэттэрэ, кэпсэппэттэрэ, суруйбаттара, үксүлэрэ үөрэхтэрэ суохтара элбэх ыарахаттары үөскэппиттэрэ, сурукка ааттарын — суолларын, төрөөбүт сылларын, дойдуларын сыыһа суруйтаран ону тэҥэ элбэх киһи араспаанньалара, ааттара, аҕаларын ааттара инициалларын эрэ сурукка сурулла сылдьара ирдиир — чинчийэр үлэҕэ мэһэйдэри үөскэппиттэрэ биллэр.

    2020-2021сыллаахха бу сайтка киирэн сэриигэ сылдьыбыт хас биирдии дьоннорбутун (Тиит Арыы, 3-с Малдьаҕар, Харыйалаах нэһилиэктэрэ) көрдөөн, ханнык чааска сулууспалаабыттарын, туох званиелаахтарын, наҕараадаҕа тиксибиттэрин туһунан архыыбынай докумуоннары булан аймахтарыгар тиксэрбиппит. Интэриэһинэйэ диэн испииһэккэ саллаат кэргэнин, ийэтин — аҕатын суруйаллара матырыйаалга олус көмөлөөх эбит уонна төрүччүнү билэргэ — көрөргө олус туһалаах диэтибит.

    2020 сыллаахха сураҕа суох сүппүттэргэ эбии Тиит Арыы нэһилиэктэн 1 киһини булбуппут Осипов Савва Пахомович диэни. Төрөөбүт сыла үчүгэйдик биллибэт 1908 эбэтэр 1918 сыллаах төрүөх, байыаннай, стрелок, 1942 с атырдьах ыйыгар ыҥырыллыбыт  уонна сураҕа суох сүппүт. Кэргэнэ Осипова Анна Гаврильевна диэн эбит.

    Төрөөбүт Ийэ дойдубут дьолун иһин сырдык тыыннарын толук уурбут дьоммутун «Мемориал» ,»Память народа» сайтарга киирэн көрүөххэ сөп. Бу сайт сыл аайы саҥардыллан иһэр, саҥаттан саҥа матырыйааллар угулла тураллар.

    Билиҥҥи көлүөнэ оҕолоро ытык иэспит сураҕа суох сүппүт дьоннорбутун көрдөөн, булан кинилэр сырдык ааттарын тилиннэрэр, үйэтитэр. Быйыл 2023 сылтан саӊа олоххо киллэриллибит проекпытынан үлэбитин саҕалаатыбыт, ол курдук оскуола улахан кылаас оҕолорун кытары бииргэ кѳрдѳѳһүн үлэтэ бара турар. Билиӊӊи туругунан Тиит Арыыттан 20 киһи сэриигэ барбыт диэн архыыбынай докуменнары буллубут. Бу 20 киһи Тиит Арыы испииһэгигэр киирбэккэ сылдьаллар. Үлэ ѳссѳ даҕаны элбэх……..

    Тиит Арыы олохтоох библиотекара Архипова Елена Ильинична
    2023сыл